ZNA Labgids - Gastro PCR panel

Gastro-enteritis wordt veroorzaakt door darmpathogenen zoals bacteriën, virussen, parasieten en schimmels. Het syndroom manifesteert zich door braken, en waterige, halfgevormde, of bloederige ontlasting en kan gepaard gaan met vermoeidheid, koorts, misselijkheid en malaise.

De belangrijkste oorzaken van bacteriële diarree zijn diarreeverwekkende Escherichia coli (DEC), Campylobacter spp., Salmonella spp., Shigella spp., Vibrio spp., Yersinia enterocolitica en Clostridium difficile.

Y. enterocolitica kan verschillende symptomen veroorzaken, zoals koorts, buikpijn en vaak bloederige diarree. De infectie wordt opgelopen door het eten van besmet voedsel of drinken van vervuilde ongepasteuriseerde melk.

Shigella spp./EIEC zijn verantwoordelijk voor invasieve gastro-enteritis die wordt gekenmerkt door vernietiging en ontsteking van het colonslijmvlies. Er worden vier Shigella species in verband gebracht met diarree: S. boydii, S. dysenteriae, S. flexneri en S. sonnei. Overdracht van persoon op persoon komt vaak voor.

O157 is een van de belangrijkste serotypen van E. coli die ernstige klinische gevallen van diarree, hemorragische colitis en hemolytisch-uremisch syndroom (HUS) kan veroorzaken. Serotype O157 hoort bij de pathogene E. coli stammen die bekend staan als EHEC of STEC.

C. difficile is een van de belangrijkste oorzaken van gezondheidszorggerelateerde infecties als gevolg van behandeling met antibiotica en verstoring van de normale gastrointestinale flora.

Shigatoxine (Stx) is een enterotoxine dat wordt uitgescheiden door de shigatoxineproducerende E. coli (STEC) en Shigella spp. die bij mensen gastro-enteritis veroorzaakt. De Stx-familie bevat twee belangrijke immunologisch niet-kruisreactieve groepen genaamd Stx1 en Stx2.

Campylobacter spp. veroorzaakt diarree en zelden levensbedreigende bloedbaaninfecties bij personen met een aangetast immuunsysteem. Ongeveer 1 op de 1000 gediagnosticeerde infecties leiden tot het Guillain-Barré-syndroom, een verlamming die intensieve medische zorg vereist.

Virale gastro-enteritis uit zich in symptomen zoals waterige diarree, misselijkheid, braken, maagkrampen en af ​​en toe koorts. Bij personen met een gezond immuunsysteem is virale gastro-enteritis meestal zelfbeperkend maar bij zuigelingen, ouderen en/of immuungecompromitteerden kan dit langer aanslepen. Norovirus, rotavirus, astrovirus, adenovirus en sapovirus zijn de meest voorkomende oorzaken van acute virale gastro-enteritis.

Norovirussen zijn een groep enkelstrengs RNA virussen die behoren tot de familie Caliciviridae. Norovirus gastro-enteritis kan zich ontwikkelen bij mensen van alle leeftijden en is de belangrijkste oorzaak van infectieuze gastro-enteritis bij volwassenen. De virussen worden overgedragen door de inname van fecaal besmet voedsel of water en door persoonlijk contact. De symptomen binnen één tot twee dagen na infectie optreden en 24 tot 60 uur duren.

Rotavirus is een dubbelstrengs RNA virus uit de familie Reoviridae. Rotavirus gastro-enteritis komt meer voor tijdens de winter. De virussen worden overgedragen door de inname van fecaal besmet voedsel of water en door persoonlijk contact. De symptomen verschijnen binnen 2 dagen en kunnen tot 7 dagen aanhouden. Besmette personen scheiden het virus al twee dagen vóór het ontstaan van diarree in de ontlasting uit.

Humaan adenovirus (HAdV) is een lid van de familie Adenoviridae en heeft een lineair dubbelstrengs DNA genoom. Menselijke adenovirussen worden ingedeeld in zeven subgroepen (humaan Adenovirus A tot G). Twee typen HAdV, ADV-F40 en ADV-F41, vertonen een uitgesproken gastro-intestinaal tropisme en kunnen gastro-enteritis veroorzaken. Enterisch adenovirus is een van de belangrijkste oorzaken van diarree-geassocieerde kindersterfte. De overdracht van enterisch adenovirus is beperkt tot de orofecale route omdat het virus in respiratoire secreties niet gedetecteerd wordt.

Astrovirus is een enkelstrens RNA-virus uit de Astroviridae-familie. Het voorkomen van astrovirus infecties werd sterk onderschat. Latere verbeteringen in diagnostische methoden hebben geleid tot de bewustwording dat astrovirussen een relatief belangrijke oorzaak zijn van diarree bij kinderen (tot 10%). Astrovirus wordt via de orofecale route overgedragen waarbij de gastro-enteritis gekenmerkt wordt door een milde waterige diarree die doorgaans 2 tot 3 dagen aanhoudt.

Sapovirussen zijn enkelstrengs RNA virussen uit de familie Caliciviridae (zoals het Norovirus). Sapovirus is verdeeld in vijf genogroepen (I, II, III, IV en V) waarvan bekend is dat de genogroepen I, II, IV, en V mensen via de orofecale route kunnen infecteren. Sinds het rotavirus vaccin werd geintroduceerd staat het sapovirus na het norovirus bekend als de tweede meest voorkomende virale oorzaak van gastro-enteritis bij kinderen (tot 17%).

Enterische protozoa veroorzaken aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit die jaarlijks miljoenen mensen treft. Sommige ervan veroorzaken een ernstige slopende ziekte, vooral bij personen met een onderdrukt immuunsysteem.

Giardia lamblia (syn. G. duodenalis en G. intestinalis) is wereldwijd de meest voorkomende darmparasiet in parasitologische fecesonderzoeken. G. lamblia veroorzaakt giardiasis bij mensen en de meeste zoogdieren. Bij kinderen kan dit  aanleiding geven tot malabsorptie en gewichtsverlies, met vertraagde groei en ontwikkeling als gevolg. De klinische presentatie varieert van asymptomatisch dragerschap tot acute en chronische gastro-intestinale infecties. De acute fase wordt vaak gevolgd door een subacute of chronische fase.

Entamoeba histolytica is een pathogene amoebe waarvan de mens het primaire reservoir is. Het is een potentieel invasieve ziekteverwekker en de veroorzaker van amoebiasis met wereldwijd jaarlijks ongeveer 50 miljoen gevallen en 100.000 sterfgevallen. De klinische presentatie kan variëren van asymptomatisch dragerschap tot gastro-enteritis en invasieve ziekte.

Cryptosporidium is een protozoaire parasiet die gastro-enteritis bij verschillende gewervelde gastheren kan veroorzaken. Bij personen met een normale immuniteit is de ziekte meestal mild, maar kan ernstiger verlopen bij personen met een verstoorde immuniteit. Momenteel zijn er meer dan 20 soorten Cryptosporidium geïdentificeerd bij een breed scala aan gastheren. Bij mensen wordt cryptosporidiose in de meerderheid van de gevallen veroorzaakt door C. hominis of C. parvum.

Blastocystis hominis is een van de meest voorkomende darmparasieten bij mensen en dieren. Deze protozoaire parasiet werd lange tijd als niet-pathogeen beschouwd, maar meer recent werden er rapporten gepubliceerd die de rol ervan als oorzaak van diarree ondersteunen.

Dientamoeba fragilis is een pathogene parasiet met een wereldwijde verspreiding waarvan werd aangetoond dat hij acute gastro-intestinale ziekte met chronische sequellen kan veroorzaken. De prevalentie van dit organisme varieert en wordt bij tot 9% van de fecale monsters van patiënten met diarree aangetroffen.

Cyclospora cayetanensis behoort tot de Apicomplexa protozoa. De parasiet veroorzaakt acute diarree bij zowel immuungecompromitteerde als immuuncompetente personen. C. cayetanensis is de enige soort van dit geslacht die voorkomt in mensen en is gastheerspecifiek.